Parentale burn-out, wat kun je eraan doen?

Geen modeverschijnsel

Parentale burn-out is een steeds vaker voorkomende term. Het beschrijft chronische vermoeidheid, stress en uitputting veroorzaakt door de intensieve verantwoordelijkheid van het opvoeden van kinderen.

Opgelet: dit is een ernstige medische diagnose en geen “labeltje”. Opvolging door een vertrouwde arts is altijd de eerste stap. Wij geven geen medisch advies. We willen in dit artikel de parentale burn-out herkenbaar en bespreekbaar maken.

Wat is parentale burn-out?

Een ouder met een burn-out voelt zich emotioneel, fysiek en mentaal uitgeput. Een parentale burn-out heeft een rechtstreekse link met de opvoeding. Dit verschilt van gewone vermoeidheid omdat het een langdurige toestand is. Een keertje een goede nachtrust of een korte pauze brengen geen soelaas.

Bij een werkgerelateerde burn-out zet de dokter je een periode thuis om te herbronnen. Dat is in dit geval (zo goed als) onmogelijk. Daarom is het belangrijk de symptomen te herkennen, zowel bij jezelf als in je omgeving. (Goed bezig dus, jij die dit artikel leest!)

Hoe kun je parentale burn-out herkennen?

Enkele veelvoorkomende symptomen van parentale burn-out zijn:

• Chronische vermoeidheid die niet weggaat, zelfs niet na rust
• Een gevoel van emotionele afstandelijkheid van je kinderen
• Gevoelens van inefficiëntie en falen als ouder
• Prikkelbaarheid en stemmingswisselingen
• Fysieke klachten zoals hoofdpijn, spierpijn en maagklachten
• Ook wegduiken in je werk en/of zo weinig mogelijk thuis zijn, kan een symptoom zijn

Herken je dit bij jezelf of bij iemand in je omgeving? Laat het dan vooral geen taboe zijn en ga het gesprek aan.

Het is immers een vicieuze cirkel: je gaat twijfelen aan jezelf en voelt je steeds schuldiger. Daardoor versterkt het gevoel zichzelf. Elsa’s advies (laat het los) gaat hier niet helpen. Om eruit te geraken is er professionele hulp nodig.

Hoe ontstaat parentale burn-out?

Parentale burn-out kan ontstaan door een combinatie van factoren, waaronder:

• Hoge verwachtingen en druk van de omgeving
  
• Hoge verwachtingen en druk van jezelf
  
• Gebrek aan steun
  
• Moeilijk om hulp kunnen vragen
  
• Kinderen die meer zorg vragen dan op het eerste zicht lijkt
  
• Chronisch slaapgebrek
  
• Verlies van de eigen identiteit
  
• Andere problemen en zorgen
  

Door persoonlijkheid of verleden kan iemand hier gevoeliger aan zijn. Wie de diagnose krijgt, ziet het vaak als een falen in het ouderschap. Dit is het zeker niet. Het zijn net mensen die hard hun best doen en ploeteren die er het vaakst aan lijden.

Welke hulp is er bij een parentale burn-out?

Er zijn verschillende instanties en mensen die jou kunnen helpen. Je staat er niet alleen voor.

Ga naar je huisarts: dit is de eerste en belangrijkste stap naar herstel

Praat erover: deel je zorgen met vrienden of familie. Je zal zien dat je er niet alleen voor staat. Is het moeilijk om erover te praten? Deel een artikel (of deze blog) als eerste stap om het onderwerp aan te brengen.

Leer je grenzen kennen: bedenk voor jezelf wat je allemaal doet. Is dat niet wat veel? En wil je dat ook allemaal blijven doen? Misschien kun je alternatieven bedenken of de lat hier en daar wat lager leggen.

Zorg voor jezelf: zelfzorg is als ouder soms een moeilijk punt. Pak het daarom niet te groots aan, begin met kleine stappen. Ga in een latere fase op zoek naar een geschikte hobby.

Zoek professionele hulp: je huisarts heeft ongetwijfeld goed advies voor je. Ben je meer gebaat bij een gedragstherapeut, analytische psycholoog, psychiater of coach? Neem de tijd om uit te zoeken welke therapie jou het meest aanspreekt.

Zoek huishoudhulp: schakel professionele hulp in voor je huishouden. Dit kan via organisaties als Ferm huishoudhulp of iMens voor jonge gezinnen. Je ziekenfonds kan je hier ook bij helpen.

Zoek hulp voor je kind(eren): je rol als ouder evalueren en bijsturen, kun je niet alleen. In deze blog lees je onze tips om ondersteuning bij de opvoeding in te schakelen.

Er bestaan natuurlijk ook boeken, tutorials of online zelfhulpgroepen. Wees hier selectief in. Vaak worden er “herstelmethodes” opgedrongen die voor de één wonderen doen, maar een ander net schade toebrengen. Laat je hier geen extra schuldgevoel aanpraten als een bepaalde richting voor jou niet werkt.

Concrete tips en advies

Helaas zijn de wachttijden voor hulp vaak lang. En in crisis lijkt zelfs 24 uur een eeuwigheid. Daarom enkele eenvoudige stappen die je nu meteen kunt ondernemen:

Schakel je huisarts in: maak nu die afspraak.

• Praat erover: stuur je beste vriend(in) nu een berichtje. Vertel dat je het wat moeilijk hebt, of vraag of je even kunt bellen.
• Delegeer: vraag iemand om een kleine taak van je over te nemen. Maak het zo concreet mogelijk. Het is een kleine stap en ongetwijfeld een overwinning op jezelf.
• Adem: neem twee minuten tijd om te ademen. Dat hoeft geen ingewikkelde oefening te zijn: adem dubbel zo lang uit als in.
• Plan tijd voor jezelf: neem nu je agenda en maak tijd vrij voor jezelf. Gebruik desnoods een codewoord als je een gedeelde agenda hebt. Wees niet te ambitieus, beginnen met een kwartier “administratie” per dag, is vaak al heel wat.
• Wees open: “ik voel mij niet zo lekker. Ik ga op zoek naar manieren om me beter te voelen. Voorlopig gaat het allemaal een beetje trager dan normaal”, dat begrijpt zelfs het kleinste kind.
• Wees creatief: geen tijd om te koken? Zet de restjes van de week op tafel en noem het “tapas”. Vanavond is er uitzonderlijk extra schermtijd en leg almaar zelf je lievelingskleren voor morgen klaar. Je kinderen zullen het helemaal niet erg vinden dat je lat even wat “lager” legt.

We hopen dat je hiermee alvast een stap in de goede richting kunt zetten. We geloven dat je er alles aan doet om een goede ouder te zijn.

Als je iets in dit artikel herkent voor jezelf of voor iemand anders: praat erover. Om kinderen alle kansen te kunnen geven, moeten volwassen zelf stevig in hun schoenen staan. En goed omringd worden. We wensen het elke ouder toe.